Uit recent onderzoek van het International Fund for Animal Welfare (IFAW) blijkt dat Nederland een belangrijke rol speelt in de illegale handel van wilde dieren. Tussen 2017 en 2023 werden bijna 2500 dieren in beslag genomen, waarvan ruim een kwart op Nederlandse bodem. De meeste dieren waren amfibieën en vogels, vermoedelijk bestemd voor de Europese en Russische markt. De smokkelmethoden zijn vaak schrijnend: vogels worden bijvoorbeeld vervoerd in tandpastadoosjes en eieren worden met panty’s op de rug gebonden.
Lees ook: illegale hondenfokkerij wordt harder aangepakt in Europa
Illegale handel in exotische dieren
Het onderzoek van IFAW onthulde dat in vijf jaar tijd 34 inbeslagnames plaatsvonden, waarbij in totaal 2495 wilde dieren onderschept werden. Het betrof 69 verschillende soorten, waarvan 94% nog in leven was op het moment van de inbeslagname. Vooral pijlgifkikkers uit Zuid-Amerika, zangvogels uit Latijns-Amerikaanse landen en zeldzame reptielen uit Mexico en Brazilië werden regelmatig aangetroffen. In Nederland werden voornamelijk vogels onderschept, met een opvallende focus op Surinaamse zangvogels.
Online handel en Europese vraag
Veel van de gesmokkelde dieren worden via online platforms verkocht, waarbij ze populair zijn onder fokkers en liefhebbers van exotische huisdieren. De vraag naar zeldzame soorten in Europa heeft desastreuze gevolgen voor de biodiversiteit. Zo heeft de illegale handel in harlekijngifkikkers en Lehmann’s gifkikkers bijgedragen aan hun status als ernstig bedreigde diersoorten.
Surinaamse zangvogels worden vaak in kleine, benauwde verpakkingen zoals wc-rollen of haarrollers naar Nederland gesmokkeld. Een groot deel van deze dieren overleeft de reis niet. De vogels worden hier voor hoge prijzen verkocht en ingezet bij zangwedstrijden, een populaire traditie binnen de Surinaamse gemeenschap.
Nederland als doorvoerland
Volgens het onderzoek van IFAW worden de meeste dieren gesmokkeld vanuit Latijns-Amerika, vooral uit Colombia, Panama en Mexico. Duitsland blijkt het belangrijkste bestemmingsland te zijn, gevolgd door Rusland en Spanje. Nederland fungeert als een belangrijk knooppunt binnen dit netwerk, mede door de strenge douaneregels die ervoor zorgen dat veel smokkelwaar hier wordt onderschept.
Smokkelaars maken veelvuldig gebruik van vervalste documenten om dieren via luchtvracht te transporteren. Sommige onderschepte dieren waren zelfs onderweg naar Aziatische markten, waar controle op deze handel nog minder streng is. Dit onderstreept het probleem dat Europa vaak als doorvoerhaven voor deze illegale handel fungeert.
Wettelijke mazen en handhavingsproblemen
Volgens IFAW profiteren smokkelaars van mazen in de Europese wetgeving. Veel diersoorten vallen niet onder nationale beschermingswetten, waardoor handhaving moeilijk blijft en straffen vaak mild zijn. De geregistreerde inbeslagnames vormen slechts het topje van de ijsberg, en er is dringend behoefte aan strengere regelgeving en internationale samenwerking om de illegale handel in wilde dieren effectief tegen te gaan.
Wat kan er worden gedaan? Om deze problematiek aan te pakken, pleiten experts voor betere internationale samenwerking en strengere wetgeving. Striktere controles op online verkoopplatforms, verbeterde douaneprocedures en strengere straffen kunnen helpen om de illegale handel te verminderen. Daarnaast is het belangrijk om bewustwording te creëren bij consumenten, zodat zij niet onbewust bijdragen aan deze schadelijke industrie.
Bij PetBase staan dierenwelzijn en verantwoord huisdierbezit centraal. We moedigen iedereen aan om zich goed te informeren voordat ze een huisdier aanschaffen en om alleen dieren te kopen via legitieme en erkende kanalen. Samen kunnen we bijdragen aan het beschermen van wilde diersoorten en het tegengaan van illegale handel.
Dutch 
English 